چمران در گفتگوی تفصیلی با مهر مطرح كرد؛
دلیل خط قرمز اصلاحات برای ورود غیرخودی به شورای پنجم
رییس سابق شورای شهر تهران عملکرد شورای شهر پنجم پایتخت در حوزه حمل و نقل، ماجرای حصار شورا برای ورود عضو علی البدل، ثبات مدیریت شهری، حفاظت از باغها و شهرفروشی را مورد نقد و بررسی قرار داد.
گروه جامعه: نام مهدی چمران با شورای شهر پایتخت گره خورده، از آنجائیکه در دوره دوم بعنوان سرلیست آبادگران_گروه کمتر شناخته شده متشکل از متخصصین حوزه شهری و عمران، بر کرسی ریاست شورا تکیه زد و تا سه دوره متوالی به جز یک سالی که عرصه را به احمد مسجدجامعی واگذار کرد؛ شخص دیگری نتوانست ریاست او را در ضمن یازده سال به چالش بکشد.
ماحصل انتخاب های ادوار شورایی که چمران آنرا ریاست می کرد، نخست محمود احمدی نژاد بود که پس از دو سال به پاستور رفت و بعد از آن محمدباقر قالیباف بود، دوره ای که از آن بعنوان ثبات در مدیریت شهری بعد از تلاطم ها و کشمکش های شورای اول، انتخاب های شهرداران کوتاه مدت و سپس انحلال شورا بود.
پس از این سه دوره آرامش، شورای شهر پنجم با انتخاب سه شهردار و دو سرپرست رکورد عدم ثبات مدیریت شهری شورای اول را هم شکست؛ عملکردی که به زعم چمران ماحصل اختلاف های درون جناحی اصلاح طلبان بود.
چمران که ۴ سال را بیرون از گود نشسته، حالا بعنوان بهترین فرد می تواند عملکرد تخصصی شورای شهر پنجم را در بوته نقد قرار دهد، پس از او دعوت کردیم با حضور در خبرگزاری مهر، به سوالات مختلف حوزه شهری همچون فاصله شمال جنوب پایتخت، حمل و نقل، ماجرای حصار شورا برای ورود عضو علی البدل، ثبات مدیریت شهری، حفاظت از باغ ها و شهرفروشی پاسخ دهد. چمران روی همان صندلی نشست که محسن هاشمی رییس شورای شهر دوره پنجم در سال ۱۳۹۷ بر آن نشسته و به خبرنگار مهر اظهار داشت که تجربه شورای اول مایه عبرت ما شد.
۵ دوره از شوراها را پشت سر گذاشته ایم و شورای پایتخت بعنوان با اهمیت ترین شورای کشور در دوره اول با عدم ثبات مدیریت مواجه بود، این شرایط با ورود به دوره پنجم باردیگر تکرار شد و در طول این مدت ۴ ساله سابقه تعویض ۳ شهردار و ۲ سرپرست را داشتیم و این تغییرات موجب لطمه هایی به پایتخت شد. با این اوصاف، نظر شما درباب ثبات شورای شهر چیست؟
وقتی به شورا و شهرداری نگاه مجمع سیاسی داشته باشیم، نتیجه آن همین است. هم در دوره شورای اول و هم پنجم مدیران شهری از یک جناح سیاسی بودند، اما کشمکش های درون جناحی میان آنها وجود داشت و موجب شد شهردارانی را انتخاب کنند که موفق نباشند.
متأسفانه این روش در کشور ما تبدیل به سنت شده که هر کسی که سر کار می آید حتی اگر درون یک جناح باشد اصرار دارد همه مدیرانش را عوض کند یک دوره ۴ ساله برای مدیریت شهری دوره کمی نیست و وقت دارد، ایده های خودرا پیاده کند اما کاهش آن به یک یا دو سال زمان کار را سخت می کند.
متأسفانه این روش در کشور ما تبدیل به سنت شده که هر کسی که سر کار می آید حتی اگر درون یک جناح باشد اصرار دارد همه مدیرانش را عوض کند، در صورتیکه ما می توانیم ثبات مدیریت آن هم در یک مدیریت محلی داشته باشیم.
تاکید می کنم اگر دیدگاه هایمان را سیاسی نماییم هر که سر کار بیاید به این مصیبت گرفتار می شود.
برخی از اعضای شورای فعلی در یک مدت ۴ ساله قصد استعفا داشتند و بارها بحث شهردار شدن آقای محسن هاشمی عنوان شد، اما اهتمام شد بعنوان یک خط قرمز اجازه خروج هیچ کسی به شورا داده نشود تا عضو علی البدل شورا که شما بودید، وارد شورا نشود. مگر یک نفر مخالف در بین ۲۰ نفر عضو هم جناح چه می کرد که آنقدر واهمه وجود داشت؟
واهمه شأن منطقی بود، کسی با تجربه چندین ساله شورا و رشته تخصصی مرتبط و سالهای سال فعالیت بر روی مسائل شهرسازی بودم و با صراحت و تعهدی که نسبت به اصل مساله داشتم هر چیزی را نمی پذیرفتم. حضور حتی یک نفر منتقد در بین بقیه حتی اگر در رأی گیری ها نتیجه نداشت در سرنوشت شهر تأثیر گذار بود.
در این دوره شورا خیلی بر باغ ها و برج باغ ها، شهر فروشی و تراکم فروشی و شعارهای عامه پسند مانور داده شد و همچنان ادامه دارد. مثلاً در تبلیغات شهری اعلام نموده اند، تراکم نفروختیم این در حالیست که کسی تراکم نخریده است نه این که شما نفروختید.
شاهد این امر نیز کاهش صدور پروانه های ساخت و ساز است منظور از تراکم نیز تراکم عوارض طبقات ساختمان است. وقتی رکود اقتصادی وجود داشته باشد، ساختمان سازی نیز تحت تأثیر قرار می گیرد در حقیقت ساختمان سازی توسط شورا خوابید و بنا بر این شاهد افزایش قیمت ساختمان، اجاره بها و کاهش فروش تراکم هستیم.
توقف ساختمان سازی نیز منجر به رکود اقتصادی می شود که این اتفاق تعطیلی کارخانه ها کارگاه ها و بیکاری کارگران را به دنبال دارد.
وزارت مسکن و شورای شهر فعلی منجر به توقف ساختمان سازی شدند و ضربه بدی به این حوزه وارد کردند. این در حالیست که یکی از راه های ایجاد تحول در شهر ایجاد کار است که کار نیز با ساختمان سازی رونق می یابد
به طور کلی وزارت مسکن وقت و شورای شهر فعلی منجر به توقف ساختمان سازی شدند و ضربه بدی به این حوزه وارد کردند. این در حالیست که یکی از راه های ایجاد تحول در شهر ایجاد کار است که کار نیز با ساختمان سازی رونق می یابد.
یکی از عناوینی که توسط اعضای شورای شهر این دوره مطرح می شود کاهش فاصله شمال جنوب پایتخت است؛ باتوجه به وجود سه مؤلفه در بررسی فاصله شمال و جنوب همچون فاصله جغرافیایی مناطق که بوسیله عملیات های عمرانی و راهسازی ها ایجاد می شود، اقدامات فرهنگی، پروژه های محلی و زیباسازی های شهری به نظر شما این دوره مدیریت شهری در زمینه کاهش فاصله شمال جنوب شهر چه میزان موفق بوده است؟
یکی از عناوینی که اعضای فعلی شورای شهر در زمینه کاهش فاصله شمال و جنوب پایتخت بر آن تاکید دارند انسان محور کردن شهر است، و مدعی هستند که پروژه های دوره های گذشته مبتنی بر خودرو محور بودن شهر بوده است. در این زمینه نظر شما چیست؟
تمامی پروژه ها و اقداماتی که در شهر انجام می شود برای انسان است در حقیقت اتوبان و بزرگراه نیز جهت استفاده انسان است. اگر همین اتوبان ها که در دوره های گذشته تولید شده، نبود نمی دانستیم با ترافیک امروزی چه نماییم بعلاوه آلودگی هوا نیز چند برابر می شد.
به طور کلی تمامی پروژه هایی که در شهر انجام می شود جهت استفاده انسان و با محوریت انسان است این در حالیست که اعضای این دوره با مطرح کردن شعار شهر انسان محور عدم ساخت یا فعالیت خود در زمینه اتوبان ها را توجیه می کنند. اما باید اظهار داشت که مدیریت شهری پنجم در زمینه ساخت اتوبان و کارهای عمرانی برای کاهش فاصله شمال و جنوب شهر، اتوبان نساخته و حتی اتوبان نیمه تمام یادگار امام را نیز تکمیل نکرده است.
در زمینه اقدامات فرهنگی نیز با یک آمارگیری ساده می توان به عدم انجام اقدامی مؤثر و چشم گیر دراین زمینه پی برد. درباب پروژه های محله محور و کوچک که یکی از ادعاهای اعضای شورای شهر است، باید اظهار داشت که اغلب پروژه ها در دوره گذشته اجرا شده بود.
ما برای این بافت فرسوده کار شجاعانه ای انجام دادیم اما روی آن تبلیغ نکردیم بطوریکه عوارض بافت فرسوده را صفر کردیم سپس به دولت پیشنهاد دادیم که برای احیای این بافت ۵۰ درصد تسهیلات بدهد بعنوان مثال در آخر دوره چهارم مدیریت شهری ۷۵ زمینه چمن در شهرری وجود داشت. می توانید بررسی کنید و ببینید که در طول مدیریت شهری دوره گذشته چند استخر در منطقه یک و چند استخر در مناطق جنوبی تولید شده است.
حتی بزرگترین مرکز ورزش جانبازان نیز در شهرری ساخته شد ما شعار ندادیم اما عملاً کار کردیم بعنوان مثال احیای بافت فرسوده یکی از موضوعات با اهمیت بود که میزان احیای این بافت در شهر تهران از چندین شهر هم بیشتر است بافت فرسوده دارای آیتم هایی همچون ناپایداری ساختمان، ریزدانگی بافت ها و باریک بودن معابر است.
ما برای این بافت فرسوده کار شجاعانه ای انجام دادیم اما روی آن تبلیغ نکردیم بطوریکه عوارض بافت فرسوده را صفر کردیم سپس به دولت پیشنهاد دادیم که برای احیای این بافت ۵۰ درصد تسهیلات بدهد هر چند که هنوز هیچ ریالی از طرف دولت پرداخت نشده است با صفر شدن عوارض بافت فرسوده نیز در همان سال تصویب این قانون میزان ساخت و ساز در بافت فرسوده ۲۵ درصد رشد یافت بطور کلی میزان افزایش نوسازی در تهران نسبت به وسعت این شهر از تمام شهرهای کشور بیشتر است.
ما انتظار داشتیم این دوره مدیریت شهری که با دولت نیز همسو بود بتواند برای احیای بافت فرسوده وام کم بهره بوجود آورد اما این اتفاق نیفتاد
یکی از ادعاهای مدیریت شهری دوره پنجم درباب شهر انسان محور راه اندازی پیاده راه است در این خصوص نظر شما چیست؟
در زمینه پیاده راه نیز مبادرت به خواست و مؤثری در این دوره انجام نشده است چونکه پیاده راه باغ سالار که مربوط به دوره گذشته بوده دیگری پیاده راه بازار بوده که در همین حد مانده و رشدی نداشته و پیاده راه مهم دیگری نیز نداشتیم. ضمن این که هر سال درصد بالایی نسبت به سال قبل، میزان صدور پروانه کمتر شده و این طبیعی است که از صدور پروانه از ۳۰ میلیون متر مربع به ۶ میلیون در سال برسیم.
باید یادآور شوم که از گفتن واژه تراکم، منظورم برای عوارض ساختمانی است نه تراکم غیرقانونی که تخلف است و باید محاکمه شود، ولی وقتی ساخت و ساز خوابیده و رکورد اقتصادیست و دولت ساختمان سازی را خواباند و موجب افزایش قیمت ساختمان شده است، در نهایت قیمت ساختمان و اجاره بها بالا می رود.
در حالی که ساختمان سازی یکی از راه هایی است که در کشورهای درحال توسعه با فروش بیشتر مصالح و خدمات مرتبط می توانیم تحول اقتصادی ایجاد نماییم.
بنابراین این که ساخت و ساز در شهر خوابیده است هنر نیست و تنبلی است و به اقتصاد شهر ضربه زده ایم. شهرداری و وزارت مسکن و شهرسازی در این شرایط مقصر هستند و شعارهای ژیگولی پسند ما را به این شرایط رسانده است.
مصوبه برج باغات خیلی در این دوره مورد هجمه قرار گرفته و از آن بعنوان عامل باغ کشی در تهران یاد شد و در با لغو آن مصوبه ای با عنوان خانه باغ جایگزین شده که طی ۲ سال قبل موفق نبوده و استقبالی از آن نشده است، برای برون رفت از شرایط موجود و حفظ باغات چطور باید عمل شود؟ آیا مصوبه برج باغات موجب از میان رفتن باغات تهران بود؟
متأسفانه ما تبلیغات نداشتیم و شاید هم نمی خواستیم تبلیغ نماییم اما مردم می دانند و مهم تر خدا می داند که واقعاً تلاش خارق العاده ای شد تا سرانجام باغات تهران به این مرحله برسد که اصلاً شورای شهر بتواند نسبت به باغ بودن و یا باغ نبودن یک پلاک نظر بدهد.
قانونا دیوان عدالت هرچه شورا رأی به باغ بودن پلاکی می داد آنرا لغو می کرد و معلوم نبود چه کسی در شهر باید تصمیم نهایی را بگیرد، مدتی به کمیسیون ماده ۱۴ مسکن شهرسازی دادند و مدتی دادگستری، مدتی سازمان فضای سبز اما دیوان عدالت همه را مغایر با قانون می دانست چون در قانون اشاره شهر صریحی نداشت.
با قانون ساخت ۲ طبقه در باغات، نه فقط موجب حفظ درختان نمی گردد که فرد درختان را از بین می برد و جریمه آنرا هم می پردازد و در نهایت پول آنرا از مشتری می گیرد و بدین سان قیمت مسکن هم باردیگر بالا می رود تا این که من نماینده تهران در شورای استانها شدم و از این طریق قانون باغات را در مجلس اصلاح کردیم و شورای نگهبان ایراد گرفت که شورای شهر نمی تواند کار اجرائی انجام دهد و ما بحث کردیم که تشخیص باغات کار اجرائی نیست و این یک کار فنی و مشورتی است و شورا بطور کلی نظر می دهد اما شورای نگهبان قبول نکرد پس از تلاش در مجلس حدود دو سال در سه کمیسیون مجمع تشخیص تصویب گردید و حتی گفتند بر شدت آن بیافزایید که ما قبول نکردیم و تصویب گردید که شورای شهر آخرین جایگاه تصمیم گیری درباره باغات است.
پرونده شکایات باغات بسیار زیاد بود اما با اجرای این طرح و تصویب آن در شورای عالی معماری و شهرسازی، بدون این که درختی قطع شود در شهر تهران با قیمت قابل توجه زمین، باغداران تنها در ۳۰ درصد از زمین خود تنها در زیربنای قبلی ساخت و ساز ۸ طبقه صورت می گرفت، بدین سان نه سازنده ضرر می کرد و درخت لطمه می دهد و مردم تشویق می شدند.
اما با قانون ساخت ۲ طبقه در باغات، نه فقط موجب حفظ درختان نمی گردد که فرد درختان را از بین می برد و جریمه آنرا هم می پردازد و در نهایت پول آنرا از مشتری می گیرد و بدین سان قیمت مسکن هم باردیگر بالا می رود.
ممکن است در اجرای طرح قبلی اشکالاتی پیش آمده و تخلفاتی رخ داده بود، اما متخلف را باید به دادگاه معرفی می شد نه این که قانون را لغو نماییم.
توقف ساختمان سازی فرسوده های شهر فرسوده تر و در مقابل زلزله مخاطره آمیز می شود و ساختمان سازی هم خوابیده است و مسکن گران گردید به جهت اینکه تنها یک شعار تبلیغاتی را پیش ببرند.
برج باغ هم اصطلاحی بود که دلالان مسکن روی این طرح گذاشتند، این قانون برای حفظ باغات بود. در صورتیکه تعداد طبقات از ۸ طبقه بیشتر نبود.
حالا سوال من از شهروندان تهرانی این است که درختان باغات تهران را چه کسی کاشته است، در شهری که در زمان پایتخت شدنش باغ شهر بوده است؟ خب معلوم است این درختان را مردم کاشته بودند و خودشان باید حفظ کنند و هرچقدر شهرداری با جریمه جلوی آن بایستند اگر بخواهند درخت را خشک کنند به آسانی خشک می کنند و جریمه آنرا طبق قانون می پردازند اما از میزان فضای سبز شهر کاهش می یابد.
با قانون حاکم الان اگر در خانه کسی درخت باشد بعنوان یک دشمن به آن نگاه می کند، چون مرتباً از طرف شهرداری چک می شود و باید این نگاه باید عوض می شد.
حفظ باغات باقیمانده تهران به حفظ تنفس شهر کمک می کند؟
بله قطعاً، سرانه فضای سبز باغات با آمدن ما به شورا ۲ برابر شد. در این دوره کوشیدیم باغات بزرگ را حفظ نماییم در صورتیکه برای صاحب آن انگیزه ای برای حفظ نبود.
ثبت املاک قانونی بود که امکان تفکیک باغات را می داد در صورتیکه زیر دو هزار متر کمتر نباید تفکیک می شد و با اداره ثبت به توافق رسیدم. سپس باغات بزرگی که گرانقیمت بود اما امکان ساخت برای صاحب آن نبود
در یکسال تنها در منطقه ۱، ۶ باغ خریداری شد که باغ سلیمانی، مستوفی الممالک همچون آنها بود که آن موقع حدود ۴۰ تا ۶۰ میلیارد برای خریدش استفاده شد و تبدیل به پارک شد و مردم استفاده می نمایند
در یکسال تنها در منطقه ۱، ۶ باغ خریداری شد که باغ سلیمانی، مستوفی الممالک همچون آنها بود. که آن موقع حدود ۴۰ تا ۶۰ میلیارد برای خریدش استفاده شد و تبدیل به پارک شد و مردم استفاده می نمایند.
باغات کوچک هم خوب است اما تأثیر چندانی ندارد. باغات کن اجازه داده شد که کاربری تفریحی بوجود آورد که علاوه بر درآمد از درختان مثمر از محیط هم حسن استفاده نماید.
چرا در این دوره در توسعه فضای سبز موفق نبودند؟
این به خاطر ضعف مدیریتی است. ما پیشنهاد کردیم که قلعه مرغی بوستان شود و پیشنهاد این بود که ۲۰ درصدش ساختمان سازی شود و به مرکز تجارت جهانی شود.
چرا مدیریت شهری پنجم با وجود هم طیفی سیاسی با دولت در این دوره در نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی موفق نبود؟ شما چطور سهم دولت را برای توسعه حمل و نقل عمومی با وجود تعارضات سیاسی می گرفتید؟
ما به جناح و گرایش سیاسی دولت کاری نداشتیم و می گفتیم این پول برای مردم است و باید حق مردم را بگیریم.
از دولت اول آقای روحانی هم برای ساخت مترو بصورت سالانه پول گرفتیم و ما به التفاوت قیمت بلیت مترو اتوبوس را هم دریافت می کردیم اما برای رسیدن به این هدف مرتباً به سازمان برنامه و بودجه و خواهش و تمنا می کردیم چون وظیفه مان بود.
یادم هست که وقتی رییس جمهور چین به ایران آمد سه موضوع برای فاینانس را مترو را در اولویت سوم گذاشتند، اما به سبب عدم ارتباط مناسب سیاسی با چین و نداشتن سفیر در این کشور فاینانس ها عملیاتی نشد.
هم حالا تهران حداقل به هزار واگن مترو نیاز دارد. متروی تهران تونل، ایستگاه دارد اما سرفاصله حرکت قطارها در بعضی خطوط به ۱۵ دقیقه می شود و در خط جدید قطار نمی آید.
سرفاصله ها باید به ۳ دقیقه برسد تا رشد مسافران مترو به دو برابر برسد تا فاصله ها بیشتر حفظ شود
البته که ۵۰ درصد هزینه حمل و نقل عمومی را باید دولت بپردازد و فاینانس کند و بانکهای دولتی باید تضمین کنند اما برای تضمین باید به اندازه کافی مطمئن باشند و این کار ساده نیست ما برای یکی از این فاینانس ها یک دفعه ۳۰۰ امضا جمع کردیم.
امروز حمل و نقل تهران در وضعیت بحرانی به سر می برد. درحالیکه وقتی ما مدیریت شهری را تحویل دادیم تهران ۷ هزار دستگاه اتوبوس داشت اما این عدد حالا با مستهلک شدن اتوبوس ها و عدم جایگزینی به ۶ هزار دستگاه به زور می رسد
امروز حمل و نقل تهران در وضعیت بحرانی به سر می برد. درحالیکه وقتی ما مدیریت شهری را تحویل دادیم تهران ۷ هزار دستگاه اتوبوس داشت اما این عدد حالا با مستهلک شدن اتوبوس ها و عدم جایگزینی به ۶ هزار دستگاه به زور می رسد.
طبق قانون طرح جامع ترافیک فکر می کنم تا ۱۴۰۴ تهران باید ۱۱ هزار اتوبوس داشته باشیم و برای سال ۱۴۰۰ پیش بینی شده بود که ۹ هزار اتوبوس داشته باشیم اما می بینیم که به سبب کمبود اتوبوس در وضعیت کرونائی مردم باید ساعت ها باید منتظر اتوبوس بایستند و بعد هم با تراکم بسیار زیادی از اتوبوس استفاده کنند.
۸۲.۵ درصد از قیمت اتوبوس را باید وزارت کشور و ۱۷.۵ درصد را شهرداری و بخش خصوصی بپردازد. تازه بخش خصوصی را هم ما ایجاد کردیم تا راننده بهتر و بیشتر با اتوبوس کار کند اما در سالهای ۹۶ و ۹۷ که پول کم داشتیم نزدیک به هزار دستگاه اتوبوس در یکسال گرفتیم.
در سالهای آخر که اتوبوس داخلی استاندارد شهری نبود، شهرداری خودش خرید حتی گمرک و سود تجاری را هم پرداخت کردیم همچنان استفاده می شود و اگر نبود شهر گرفتار بحران جدی می شد البته اینها هم دارد به سن فرسودگی می رسد.
مترو تا آخر دوره چهارم چه میزان پیشرفت داشت؟
از ۸ خط مترو تقریباً تمام کردیم و خط ۶ و ۷ مانده بود البته خط ۶ راه اندازی شد و گفتند امنیت ندارد اما چند ماه بعد با همان شرایط راه اندازی شد. کمبودهایی که وجود داشت در همه خطوط بوده و به تدریج رفع می شد.
خط ۷ هم آماده بود نیمی از آن راه اندازی شد اما گفتم بگذارید چیزی هم برای دوره بعد باقی بماند اما از آن ایستگاه هایی که حدود ۹۰ درصد آماده بود برخی هنوز افتتاح نشده است.
با آمدن ما به شورا ساخت یک ایستگاه مترو ۵۰ میلیارد بود و الان می گویند هزار میلیارد است البته من این عدد را قبول ندارم فکر می کنم با ریخت و پاش ها این عدد می شود.
تخصص ما قناعت بود و تعدادی از اعضای شورا که در دوره های قبلی بودند هم این را می دانند.
گفت و گو از: سمیرا خباز و ساناز باقری راد
ادامه این گفت و گو به زودی در خبرگزاری مهر منتشر می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب