نفس های سوخته هورالعظیم امید تازه برای پایان روزهای خاکستری خوزستان
به گزارش مبل زیبا، دود ناشی از آتشسوزی هورالعظیم، زندگی در هویزه و دشت آزادگان را دشوار کرده ولی وعده های تازه استاندار، کورسوی امیدی در دل مردمی روشن کرده که نفس هایشان به شماره افتاده است.
خبرگزاری مهر، گروه استانها - علی نواصر: خورشید هنوز کامل بالا نیامده که بوی دود، ریه ها را پر می کند. نسیم صبحگاهی به جای آنکه نوید شروع روزی تازه باشد، پرده ای از دود سفید بر چهره خوزستان می کشد. صدای اذان از مناره های هویزه بلند می شود اما همزمان با آن، موجی از دود غلیظ از سمت هور به شهر می آید؛ دودی که ماه هاست میهمان ناخوانده خانه های مردم شده است.
در کوچه پس کوچه های خاکی شهر رفیع، پیرمردی با دستمالی بر دهان، نیمکت مقابل خانه اش را ترک می کند. او دیگر نمی تواند مثل گذشته غروب ها بیرون خانه بنشیند و با همسایه ها خوش و بش کند. هر نفس، همچون خنجری در گلویش می نشیند. کودکان در حیاط خانه ها کمتر بازی می کنند و مادران با نگرانی اسپری های تنفسی را دم دست نگه می دارند. زندگی به ریتم دود عادت کرده اما دل ها هنوز تاب نیاورده اند.
هورالعظیم که روزگاری چشم خوزستان بود، امروز به کانون شعله ها بدل شده است. تالاب به جای خنکای آب، دود و سوز به مردم هدیه می دهد و حالا خوزستانی ها چشم به وعده های تازه دوخته اند؛ وعده هایی که اگر به عمل برسد، شاید بار دیگر نسیم جنوب بوی نی و ماهی بیاورد نه خاکستر و دود.
خوزستان در محاصره دود
در هفته های اخیر، موج دود ناشی از حریق بخش عراقی تالاب هورالعظیم، زندگی در شهر های مرزی همچون هویزه و دشت آزادگان را با دشواری جدی مواجه کرده است. شعاع تأثیر این آلودگی تنها به مناطق هم مرز با هور محدود نمانده و حالا اهواز با جمعیتی میلیونی، نفس کشیدن را دشوارتر از همیشه تجربه می کند.
حاج عباس، ۶۸ ساله که در رفیع شهری در شهرستان هویزه و در نزدیکی هور زندگی می کند، شرایط را اینگونه روایت می کند: دود وارد خانه می شود و نمی توانیم حتی تنفس معمولی داشته باشیم. واقعا شرایط سختی حاکم شده و نمی دانیم چه کار نماییم.
کنار او، صادق ۴۳ ساله فرزندش را نشان میدهد و می گوید: پسرم مشکل تنفسی دارد. هر بار که دود می آید، استرس می گیریم. نمی توانیم حتی یک ساعت راحت در فضای باز باشیم.
مسئول مرکز جامع سلامت در هویزه از افزایش قابل توجه مراجعان خبر می دهد و می گوید: تقریبا هر روز چندین نفر با مشکلات تنفسی رجوع می کنند. از کودکان گرفته تا سالمندان، همه درگیرند. شدت دود به حدی است که داروها و اسپری ها دیگر کافی نیستند.
زندگی زیر سایه دود در سوسنگرد
در سوسنگرد هم ماجرا بهتر نیست. ابوصالح، ۶۵ ساله، اسپری تنفسی اش را بالا می گیرد و می گوید: هر دو روز یک مرتبه مجبورم یکی بخرم. وقتی باد بسمت شمال می وزد، دود حریق تالاب ما را خفه می کند.
حاچم، ماهیگیر ۴۲ ساله نیز از تأثیر مستقیم دود بر معیشت مردم می گوید: نزدیک هفت ماه است درگیر دودیم. نان بسیاری از اهالی از هور می آید، اما دود اجازه ماهیگیری نمی دهد. تورهایمان خالی برمی گردد.
زیستگاه درحال نابودی
بخش بزرگی از تالاب هورالعظیم در خاک عراق قرار دارد. همین بخش به سبب خشکسالی های پی در پی به کانون آتش تبدیل گشته است. حریق های پی درپی از اسفندماه سال قبل تابحال ادامه دارد.
فرهاد قلی نژاد، معاون اداره کل محیط زیست استان خوزستان، در گفتگو با گزارشگر مهر با اشاره به ابعاد گسترده بحران حریق در هورالعظیم می گوید: ما در یک سال اخیر شاهد شدیدترین حریق ها در قسمت عراقی تالاب هستیم. اولین جرقه های این آتش سوزی ها از اسفند سال قبل زده شد و متاسفانه تابحال ادامه دارد. هر بار که شعله ها باردیگر جان می گیرند، دود غلیظ آن مناطق وسیعی از خوزستان را تحت تأثیر قرار می دهد. از هویزه و دشت آزادگان گرفته تا اهواز و حتی شهر های جنوبی مثل آبادان و ماهشهر، همه به شکلی گرفتار این دود هستند.
وی می افزاید: مشکل اصلی اینجاست که دو سوم وسعت تالاب در خاک عراق قرار دارد و این موضوع کنترل و مدیریت بحران را دشوار کرده است. بخشی از حریق ها ناشی از خشکسالی و کاهش ورودی آب است و قسمتی دیگر به شکل عمدی یا غیرعمدی در نیزارها رخ می دهد. وقتی سطح آب پایین می آید، نیزار خشک به سرعت آتش می گیرد و دود آن فراتر از مرزها می رود.
قلی نژاد با تکیه بر خطرات بهداشتی ناشی از این شرایط می گوید: این آلودگی هوا یک تهدید جدی برای سلامت مردم است. آمار رجوع ها به مراکز درمانی با علایم تنفسی افزایش پیدا کرده و گروههای حساس مثل کودکان، سالمندان و بیماران قلبی و ریوی بیشترین لطمه را می بینند. در حقیقت ما با یک بحران زیست محیطی و انسانی همزمان مواجه هستیم.
معاون اداره کل محیط زیست خوزستان بیان می کند: مدیریت چنین بحرانی نیازمند همکاری فرامرزی است. ما بارها به مسئولان عراقی اعلام نموده ایم که باید برای اطفای آتش سوزی و احیای تالاب اقدام مشترک صورت گیرد. تالاب هورالعظیم یک زیست بوم مشترک است؛ نه فقط برای خوزستان و عراق بلکه برای کل منطقه اهمیت دارد. نابودی آن یعنی از دست رفتن بخشی از تنوع زیستی، معیشت هزاران نفر و حتی افزایش گرد و غبار در سالهای آینده.
وی می گوید: ما از تصمیم دولت برای تشکیل کارگروه ویژه و استفاده از هواپیمای آب پاش استقبال می نماییم اما حقیقت اینست که اقدامات کوتاه مدت به تنهایی کافی نیست. باید نگاه بلند مدت به احیای تالاب وجود داشته باشد؛ تامین حق آبه هور، ممانعت از خشک شدن بیشتر آن، همکاریهای مستمر با کشور همسایه و حتی مشارکت سازمان های بین المللی. اگر امروز دست به کار نشویم، فردا دیگر چیزی به نام هورالعظیم باقی نخواهد ماند.
شهروندان علاوه بر مشکلات روزمره، خواسته های مشخصی دارند. یکی از آنان می گوید: شرکت های بزرگ باید به مسئولیت اجتماعی خود عمل کنند. دست کم هر ماه یک متخصص ریه به منطقه بیاورند. مردم نمی توانند این شرایط را تحمل کنند.
وعده های تازه استاندار
در چنین شرایطی، سید محمدرضا موالی زاده، استاندار خوزستان، روز چهارشنبه ۲۶ شهریور بعد از جلسه هیات دولت، خبرهای امیدوارکننده ای برای مردم آورد. او اعلام می کند: کارگروهی ویژه برای پیگیری مبحث تشکیل می شود. هواپیمای ایلوشن آب پاش طی روزهای آینده در منطقه مستقر خواهد شد و وزارت امور خارجه همکاریهای منطقه ای با عراق را پیگیری می کند.
مطرح شدن مساله هورالعظیم در سطح هیات دولت و دستور مستقیم به دستگاههای مرتبط، به قول کارشناسان می تواند نقطه عطفی در مدیریت بحران باشد. این نگاه ملی، مردم خوزستان را امیدوار کرده که شاید بعد از ماه ها تحمل دود، بار دیگر آسمان آبی را ببینند.
هورالعظیم تنها یک تالاب نیست؛ بخشی از زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم خوزستان است. از ماهیگیری و دامداری گرفته تا گردشگری و حتی خاطرات جمعی اهالی منطقه، همه با هور گره خورده است. وقتی دود نفس ها را می برد در حقیقت رشته های حیات مردمی پاره می شود که قرن ها کنار این آبگیر زیسته اند.
ضرورت اقدام فوری
کارشناسان محیط زیست تأکید می کنند که زمان برای نجات هور اندک است. به قول آنان اگر روند خشکسالی و حریق ادامه یابد نه فقط سلامت مردم بلکه حیات تالاب نیز به خطر خواهد افتاد. تالابی که روزگاری زیستگاه پرندگان مهاجر بود، حالا به کانون دود و خاکستر بدل شده است.
هورالعظیم همچون مادری است که سال ها به فرزندانش زندگی بخشیده و حالا خود در التهاب آتش می سوزد. دود نفس گیر اینروزها چهره خوزستان را غبارآلود کرده اما در پشت این پرده دودآلود، هنوز امیدی زنده است. وعده های دولت، همت مردم و نگاه ملی، می تواند بار دیگر نفس های خوزستان را تازه کند. شاید روزی نه چندان دور، نسیم جنوب باردیگر بوی نی و ماهی بیاورد و صدای پرندگان تالاب، جای سرفه های ممتد کودکان را بگیرد. بطور خلاصه، در سوسنگرد هم ماجرا بهتر نیست. همین بخش به جهت خشکسالی های متوالی به کانون آتش تبدیل گشته است. یکی از آنان می گوید: شرکت های بزرگ باید به مسئولیت اجتماعی خود عمل کنند.
منبع: مبل زیبا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب